Człowiek jak pozostałe ssaki, jest narażony na sporą liczbę toksycznych, zewnątrzpochodnych chemikaliów – ksenobiotyków. Nazwą ksenobiotyki określa się substancje, które nie są naturalnymi metabolitami organizmu. Większość ksenobiotyków podlega przemianie chemicznej w ustroju człowieka, co warunkuje ok. 30 enzymów. Obecnie wiadomo, że metabolizm ksenobiotyków podzielić można na 4 główne procesy:
• Wchłanianie (absorbcja)
• Rozmieszczenie (dystrybucję) – pomiędzy poszczególnymi tkankami i narządami oraz przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe i gromadzenie się w tkankach (kumulacja)
• Przemiany biochemiczne (biotransformacja) prowadzi często do powstania metabolitu bardziej toksycznego od substancji macierzystej
• Wydalanie
Jakie symptomy i dolegliwości świadczą o spowolnionej i zanieczyszczonej wątrobie?
– problemy skórne: wysypki, trądzik, brązowe plamy, wzdęty, wystający brzuch, alergie/nietolerancje na chemię, chroniczne zmęczenie, bezsenność, nadmiar estrogenu (PMS), problemy trawienne, mdłości, bóle głowy na wysokości oczu, zła tolerancja alkoholu, ból po prawej stronie żeber, i wiele innych.
W przypadku upośledzonej pracy wątroby metabolizm hormonów nie przebiega poprawnie i może prowadzić do poważnych zaburzeń hormonalnych, np. przewagi estrogenowej. Estrogeny to podstawowe hormony żeńskie. Produkowane są przez jajniki. Ich stężenie wzrasta w pierwszej fazie cyklu gdy jest ich za mało: pojawiają się problemy z miesiączkowaniem i cykle stają się nieregularne. Zbyt mała ilość tych hormonów może także wpływać na problemy z zajściem w ciążę.
Gdy jest ich za dużo: możesz zacząć tyć, miewać nudności, nawet wymioty, narzekać na złe samopoczucie. Zbyt duża ilość estrogenów może wywoływać migreny, a także zaburzenia miesiączkowania.
Kluczowe procesy detoksu wątroby to: metylacja, sulfacja, glucoronidacja. Aby praca naszych hormonów przebiegała sprawnie, musimy usprawnić poszczególne procesy detoksu wątroby.
W procesie metylacji:
Ograniczyć:
- metale ciężkie np. jedzenie z puszki, tuńczyk z puszki, dezodoranty z aluminium, dezodoranty w spraju.
- alkohol
- duże ilości zielonej herbaty (ograniczyć do 2 szklanek dziennie
- kofeina i products kofeinowe (kawa, coca cola, pepsi, napoje energetyzujące)
- cukry przetworzone.
Spoż
ywać więcej:
- produkty bogate w foliany: szparagi, soczewica, brokuły, ciecierzyca, bok choy.
- witamina B12: sardynki, wątróbka, jajka, mięso.
- witamina B6: szpinak, kapusta, papryka, kalafio
- Magnez: szpinak, jarmuż, dynia, pestki dyni
- Cynk: szpinak, grzyby, pestki dyni, wołowina, baranina.
- Methionine: orzechy, skorupiaki, indyk, wołowina.
- Trimetylglicyna: buraki
W procesie glucoronidacji
Ograniczyć:
- alkohol
- tytoń
- ksenoestrogeny z plastików (BPA, jedzenie z puszek, PCB z wody z kranu)
- jedzenie z grila
Spożywać więcej:
- witamina B3, B6 i żelazo (jeśli są niedobory)
- warzywa kapustne (brokuła ok 250g dziennie)
- cytrusy
- kurkuma, mniszek lekarski, rosmary
- prebiotyki i probiotyki
W procesie sulfacji
Ograniczyć:
- produkty grilowane na węglu
- plastiki
- smażone
Spożywać więcej:
Sulfur z jajek, czosnku, cebuli, pora, papryczek, warzyw krzyżowych,- suplement NAC, MSM,
- Sól epsom w kąpieli 3 razy w tygodniu, zacząć od małej dawki raz w tygodniu i sto
pniowozwiększać. - Uwzględnić witaminę B6, molybden.
- wspomagać prawidłowy przepływ żółci
- wspomagać proces metylacji i glucoronidacji tak aby odciążyć sulfację.
Jak wykorzystać tę wiedzę do skonstruowania zaleceń żywieniowych współgrających z cyklem menstruacyjnym?
Podczas menstruacji:
Spożywaj więcej buraków, oberżynę, zielone warzywa typu jarmuż, kapusta chińska, rukiew wodna, szparagi, kolendra, seler naciowy, fasole np. mung, adzuki. Algi nie więcej niż 5g dziennie, gorzkie owoce np. grejfrut, zielone jabłka, cytryny. Ekologiczny ocet jabłkowy niepasteryzowany tzw. Raw apple cider vinegar with ‘’Mother’’. 1 łyżkę na szklankę ciepłej wody. Możesz dodać pół łyżeczki miodu.
Po menstruacji:
Aby odbudować krew i odżywić organizm ważne, aby spożywać więcej białka, tłuszczy, kwasu foliowego i witaminy B12. Zielone warzywa bogate w chlorofyl: jarmuż, kapustę chińską, mikro algi np. spirulina (szukaj firmy Health Element). Algi nie więcej niż 5 g dziennie. Orzechy i ziarna głównie siemię lniane, czarny sezam, słodkie owoce typu jagody goji, owoc morwy – mulberries, jeżyny, maliny, wiśnie, ciemne winogrona, awokado, daktyle, figi, morele, słodkie warzywa: buraki, marchew, ziemniaki, słodkie ziemniaki, taro, pełnoziarniste typu owies, ryż, soczewice, czarna fasola, czerwona fasola, soja, herbatka pokrzywy.
W połowie cyklu:
należy wzmacniać nerki. Spożywać ciepłe posiłki, a także przyprawy takie jak: goździk, koper, czarny pieprz, imbir, cynamon, szczypiorek, por, komosa ryżowa, orzechy włoskie. Unikać zbyt dużej ilości soli. Ograniczyć zimne i ochładzające potrawy jak surowe warzywa i owoce. W zamian spożywać: kapustę, brokułę, kalafior, brukselki, cebulę, jarmuż. Owoce takie jak: czereśnie, śliwki, truskawki, amarantus, dziki ryż, orzeszki piniowe. Herbaty ziołowe: rumianek, malina, imbir i lukrecja. Ważne aby w tym okresie wykonywać jakieś ćwiczenia.